Santiago Genovés Tarazaga (1923-2013) was een gerespecteerd Spaans anthropoloog, verbonden aan de Universidad Nacional Autónoma (Mexico). Hij voer mee op de papyrusvlotten Ra I (1969) en Ra II (1971) van Thor Heyerdahl en zette in 1973 een eigen vlot-expeditie op. Het z.g. 'vlot' Acali werd (gegarandeerd onzinkbaar) op een Engelse scheepswerf gebouwd en naar Gran Canaria verscheept.
In 100 dagen dreef het met zijn m/v-bemanning in enge behuizing van Gran Canaria naar Mexico (weliswaar met een tussenstop op Barbados, en met enige hulp van een sleepboot). Intermenselijke spanningen, agressie en seksuele avonturen werden verwacht, uitgelokt en in eindeloze enquêtes verwerkt en becommentarieerd. De populaire pers had het niet geheel onterecht over het 'seksvlot', en de vakgenoten vonden het nodig zich publiekelijk van collega Genovés te distantiëren. Die laatste was niet alleen initatiefnemer, leader, deeltijds muiter-kapitein en wetenschappelijk observator maar tevens 100% proefpersoon in zijn eigen experiment. Hij sliep zoals iedereen op een luchtmatras tussen twee deelnemers van het andere geslacht, en had (als enige) een langdurige relatie, met de aantrekkelijkste van de deelneemsters nog wel. Wat men al niet doet voor de wetenschap! Een aantal keer beklemtoont hij in zijn boek inderdaad dat hij bewust zijn leven én zijn gezinsleven op het spel gezet had voor zijn experiment. Hij was getrouwd met een française aan wal, Andrée Burg. Zij schrijft sommige passages in Acali (Franse vertaling uit 1975), wat een mooie externe aanvulling oplevert bij het relaas van Genovés zelf. Het boek is veel te lang. Het derde deel, La recherche, met allerlei tabellen en saaie uitweidingen, heb ik maar diagonaalsgewijze doorlopen, en in het eerste deel worden tal van personen vernoemd en beschreven die uiteindelijk om allerlei redenen niét meegaan. De pompeuze inkleding in het kader van wereldvrede en conflictbeheersing vond ik zeer kunstmatig.
Behalve Genovés zelf werden tien vrijwillig(st)ers aangenomen na uitvoerig onderzoek, inbegrepen handschriftonderzoek [!]. In het boek worden zij wel met schuilnamen vernoemd, maar bij dit 'experiment' werd publiciteit meer nagejaagd dan anonimiteit. In het boek staan vele foto's, o.m. een groepsfoto waarop iedereen met zijn eigen naam getekend heeft.
De mannelijke deelnemers:
- Santiago Genovés Tarazaga, Spaans anthropoloog
- José María Montero Pérez = "Marcos", Uruguayaans anthropoloog
- Charles Anthoni = "Antonio", Grieks-Cyprioot verantwoordelijk voor de radiocommunicatie
- Bernardo Bongo = "Emiliano", zwarte Angolese kloosterling
- Elsuki Yamaki* = "Komico", Japanse filmer en fotograaf
- Servane Zanotti* = "Sofia", Franse duikster
- Rachida Mazani/Lièvre* = "Aisha", mondaine Algerijnse
- Mary Gidley* = "Ana", blanke Amerikaanse
- Fe Evangelina Seymour* = "Esperanza", zwarte Amerikaanse
- María Bjornstan*= "Ingrid", Zweedse, gediplomeerd zeevaartskapitein
- Edna Jonas/Reves* = "Teresa", Israëlische dokteres
Ik lees graag verslagen van avontuurlijke tochten (b.v. Heyerdahl, Stanley, Cocquilhat), maar Acali viel tegen. Ik had graag meer vernomen over het ontwerp en de werking van het vlot, over de financiering van het ongetwijfeld kostbaar geheel, over de opleiding van de deelnemers (als die er was, want de algehele indruk is er een van lichtzinnigheid en improvisatie), de dagelijkse routine aan boord met een bemanning van zeezieke dilettanten, het bestrijden van drie maanden verveling (boeken waren verboden) en hoe het ze verder verging toen ze weer het landleven ingingen. Zelfs de occasionele maritieme incidenten zijn niet boeiend beschreven. Alle aandacht gaat naar de zieleroerselen van de deelnemers, en dan nog! De verwachte spanningen, met scènes van agressie en jaloezie, bleven grotendeels uit, discrete seksuele avonturen niet. Genovès heeft op een zeker ogenblik de kapitein afgezet, zeggende dat zij niet deugde voor een vlot en hij (met zijn Ra-ervaringen) wel. Tja, heet dat niet "muiterij"?
Het is heel interessant het verslag van Genovés te vergelijken met de totaal andere perceptie van de zes deelnemers die in 2016 op het experiment terugkeken. (Bekroonde documentaire "The Raft". De zes hebben hierboven een * achter hun naam.) Volgens hen was Genovés de enige die echt onderuitgegaan is, en had hij zich in de laatste fase in apathie teruggetrokken. Ook zijn machogedrag wordt bekritiseerd.
*
