Personalia
Er zijn drie parlementaire democratieën waarvan ik het sociale, culturele en politieke reilen en zeilen met veel belangstelling volg: Singapore, Japan en Zwitserland. Singapore staat bovenaan omdat er ook een familiaal aspect aan vastzit. Onze zoon is getrouwd geweest met een Singaporese van Chinese komaf, zodat twee van onze vier kleinkinderen Singaporese staatsburgers zijn die daar ook opgroeien. In 2005 zijn wij er 10 dagen geweest kort na de geboorte van onze eerste kleindochter. Komende uit een maatschappij en een cultuur op weg naar zelfdestructie viel ons het jeugdige optimisme op, een vooruitgangsdenken dat bij ons verdwenen is, en niet zonder reden. Wir schaffen das! maar bij hen is het nog waar ook.
 |
| 10 juli 2005, Sentosa Beach Tram |
Het landje heeft een intrigerend maatschappelijk en politiek bestel, dat onze aandacht helemaal verdient. Veel nuttig materiaal bevat
C.M. Turnbull, A history of Singapore 1819-1975 (Oxford University Press 1977)en zijn vervolg A history of Modern Singapore 1819-2005.
Geografie
Singapore betekent 'stad van de leeuw' (hoewel er nooit leeuwen geweest zijn) en ligt 100 km boven de evenaar. Het is de hoofdplaats van een eilandje, waar de verst verwijderde plaatsen maar 40 km uit elkaar liggen. Hieronder, ter vergelijking, het eiland Singapore bovenop Oost-Vlaanderen gelegd.
Het eiland vormt het zuidelijke tipje van het langgerekte schiereiland Malakka/Malaya dat de zuidwaartse voortzetting is van Birma en Thailand. Het schiereiland Malakka wordt van Sumatra gescheiden door The Straits, zijnde de Straat van Malakka.
Het grondgebied van Singapore behoorde tot het sultanaat Malakka. In 1819 kreeg Raffles van de plaatselijke potentaat toestemming er een handelspost van de Engelse East India Company te vestigen. Vijf jaar later werd in Londen duidelijkheid geschapen over de dooreenlopende koloniale ambities: overeengekomen werd om Sumatra aan Nederland toe te wijzen en Malakka aan Engeland. Hierdoor veranderden enkele handelsposten van kamp, o.m. Malakka zelf, dat Nederlands was. Singapore, een betwiste Engelse indringer in de Nederlandse invloedssfeer, werd voortaan Engels. In 1867 werden de Straits Settlements van de East India Company een Britse kolonie met Singapore als hoofdstad.
Geografisch gezien is Singapore Maleis gebied, zoals Malaya/Maleisië ten Noorden, Sumatra ten Westen en ten Zuiden, Borneo en Brunei ten Oosten. Door immigratie waren en zijn de Chinezen er met 75% echter de dominerende groep, gevolgd door de Maleiers met 15%, de Indiërs (van Sikh tot Tamil) en dan de blanken. Die vier 'rassen' en hun relatieve numerieke sterkte zijn er tot vandaag.
31 augustus 1963: zelfverklaarde onafhankelijkheid
In 1946, als aanzet tot dekolonisering, maakten de Britten van het commercieel en cultureel afwijkende Singapore een afzonderlijke kolonie, los van de andere Straits Settlements. Die 'andere' werden als Federation of Malaya een onafhankelijke staat binnen het Britse Gemenebest in 1957. Singapore kreeg twee jaar later een mate van intern zelfbestuur, maar voor echte onafhankelijkheid werd een langere groeiperiode nodig geacht. Het plan was, dat in 1963 de onafhankelijke Federation of Malaya zou opgewaardeerd worden tot Federation of Malaysia, met Singapore erbij. Door het verzet van Soekarno, die zijn eigen pan-Indonesische droom bedreigd zag, liep het niet helemaal zoals voorzien. De oprichting werd uitgesteld, maar Singapore riep op de voorziene dag, 31 augustus 1963, eigenmachtig zijn onafhankelijkheid uit. Hieronder de foto, met founding father Lee Kuan Yew aan het woord.
9 augustus 1965: opgedrongen onafhankelijkheid
Op 16 september 1963 werd de Maleisische Federatie alsnog opgericht, met Singapore als 1 van de 14 geconfedereerde staten.
Hierop begon Indonesië een gewapende guerilla tegen de Federatie, die verdedigd werd door Britse, Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten. In augustus 1966 eindigde het conflict met een vredesverdrag.
Binnen de Maleisische Federatie heerste wantrouwen en waren er politieke wrijvingen tussen Singapore en de rest, en in 1964 was Singapore bij herhaling het toneel van rassenrellen tussen Maleiers (lees: moslims) en Chinezen. Er vielen 22 doden.
Op 9 augustus 1965 besliste het Maleisische parlement unaniem —alle afgevaardigden van Singapore waren afwezig— om Singapore uit de Maleisische federatie te zetten. Hiermee stond het landje, tegen zijn bedoelingen in, als onafhankelijk miniatuurstaatje op straat. Aan de leefbaarheid van een autonoom Singapore had iedereen, de politieke leiders van Singapore voorop, altijd getwijfeld. Het heeft, in tegenstelling tot Maleisië, geen grondstoffen, en had een traditie van stakingen en communistische agitatie.
