Singapore (2)

Een 'geleide democratie'

Singapore is een parlementaire democratie naar Brits model, met als verschillen: er is maar 1 enkele kamer, en er is (zoals in België) algemene opkomstplicht bij de verkiezingen. De volksvertegenwoordigers worden verkozen in kieskringen volgens het principe 'the winner takes it all'. In een kamer van bijvoorbeeld 100 zetels kan een partij in principe alle zetels veroveren met exact 100 stemmen méér dan de oppositie, nl. door in elke kieskring te winnen met 1 stem verschil. De 49,99% verliezers worden dan niet vertegenwoordigd en de 50,01% winnaars regeren zonder tegenstand.

Singapore mocht voor het eerst zijn eigen volksvertegenwoordiging kiezen in 1959, toen het nog onder Brits bestuur viel. Van de 51 zetels gingen er toen 43 naar de People's Action Party, kortweg PAP. Tot de dag van vandaag heeft diezelfde partij die overweldigende kiesresultaten behouden en zij regeert dus onafgebroken met zeer weinig, en soms totaal géén, oppositie. Bij de laatste verkiezingen, in 2020, haalde zij, in competitie met tien andere partijen, 83 van de 93 zetels.  

Dergelijke stabiele monsterscores roepen vragen op, en men denkt met enige achterdocht aan de democratie van de DDR (Duitse Democratische Republiek) of aan de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij, die ook langs parlementaire weg een alleenheerschappij verkregen heeft.

De PAP is van oorsprong een socialistische partij, die zich zelfs heeft moeten ontdoen van een linkervleugel die tegen het communisme aanleunde. Zij is aan de macht gekomen in een periode dat een communistische overname van Singapore niet denkbeeldig was, en dat stakingen en agitatie allerhande aan de orde van de dag waren. Men kan er enig begrip voor opbrengen dat de gewone democratische spelregels lijden onder een dergelijke toestand. De verkiezingen van 1963, bijvoorbeeld, vonden plaats met opposanten opgesloten, politiek agerende vakbonden niet meer erkend en dissidente verenigingen ontbonden. Turnbull (p. 285-286) vat het in academische termen als volgt samen: clever manipulation and pushing constitutional practice to the limit of the letter of the law (PAP-leider Lee Kuan Yew was niet voor niets als jurist opgeleid in Cambridge) gecombineerd met het British-type system of one-member constituencies without proportional representation. Het resultaat was in elk geval dat Singapore in 1963 brak met links, en dat orde en rust hersteld werden. Preferring 'guided democracy' to misguided democracy (Turnbull p.320) is in Singapore nog altijd van kracht. Turnbull (p.320) herleidt het  mechanisme daarvan tot political skill, material success and the continued use of emergence regulations. Voor 2018 geldt

The electoral and legal framework that the PAP has constructed allows for some political pluralism and considerable economic prosperity, but it constrains the growth of credible opposition parties and limits freedoms of expression, assembly, and association. (Freedom in the World 2018, hier)

Verkiezingsfraude als zodanig is er niet, en dat zou ook erg zijn voor een partij waarvan de aanhangers in het wit gekleed lopen als teken van onkreukbaarheid.

Democracy was the first casualty to the independent government's success and socialism the second want de PAP-leiders zagen een socialistisch Singapore als een 'economische onmogelijkheid', hoewel zij een socialistisch Malaya hadden voorgestaan (Turnbull 325). In 1976 verliet de PAP de Socialistische Internationale, nadat de Nederlandse PVDA een vermanend vingertje geheven had.

De formele democratie in Singapore wordt goed geïllustreerd door de Speakers' Corner naar het model van Hyde Park. Het is een innovatie uit het jaar 2000 en (anders dan mij was verteld): men moet zich wel vooraf registreren, maar de inhoud hoeft men niet mee te delen. Er zijn wel vele beperkingen, want men mag het niet hebben over godsdienst in het algemeen, over een bepaalde godsdienst in het bijzonder (tja), en alles wat haat en verdeeldheid kan zaaien tussen de verschillende rassen en godsdiensten in Singapore is eveneens taboe. (Hier meer details.) Zeer rekkelijk, en van overheidswege zeer interpreteerbaar, maar dat is vandaag in West-Europa niet anders. Vrije meningsuiting is hier de facto ook afgeschaft!

Singapore (1)

Personalia

Er zijn drie parlementaire democratieën waarvan ik het sociale, culturele en politieke reilen en zeilen met veel belangstelling volg: Singapore, Japan en Zwitserland. Singapore staat bovenaan omdat er ook een familiaal aspect aan vastzit. Onze zoon is getrouwd geweest met een Singaporese van Chinese komaf, zodat twee van onze vier kleinkinderen Singaporese staatsburgers zijn die daar ook opgroeien. In 2005 zijn wij er 10 dagen geweest kort na de geboorte van onze eerste kleindochter. Komende uit een maatschappij en een cultuur op weg naar zelfdestructie viel ons het jeugdige optimisme op, een vooruitgangsdenken dat bij ons verdwenen is, en niet zonder reden. Wir schaffen das! maar bij hen is het nog waar ook.

10 juli 2005, Sentosa Beach Tram

Het landje heeft een intrigerend maatschappelijk en politiek bestel, dat onze aandacht helemaal verdient. Veel nuttig materiaal bevat

C.M. Turnbull, A history of Singapore 1819-1975 (Oxford University Press 1977)

en zijn vervolg A history of Modern Singapore 1819-2005.

Geografie

Singapore betekent 'stad van de leeuw' (hoewel er nooit leeuwen geweest zijn) en ligt 100 km boven de evenaar. Het is de hoofdplaats van een eilandje, waar de verst verwijderde plaatsen maar 40 km uit elkaar liggen. Hieronder, ter vergelijking, het eiland Singapore bovenop Oost-Vlaanderen gelegd.

Het eiland vormt het zuidelijke tipje van het langgerekte schiereiland Malakka/Malaya dat de zuidwaartse voortzetting is van Birma en Thailand. Het schiereiland Malakka wordt van Sumatra gescheiden door The Straits, zijnde de Straat van Malakka.

Het grondgebied van Singapore behoorde tot het sultanaat Malakka. In 1819 kreeg Raffles van de plaatselijke potentaat toestemming er een handelspost van de Engelse East India Company te vestigen. Vijf jaar later werd in Londen duidelijkheid geschapen over de dooreenlopende koloniale ambities: overeengekomen werd om Sumatra aan Nederland toe te wijzen en Malakka aan Engeland. Hierdoor veranderden enkele handelsposten van kamp, o.m. Malakka zelf, dat Nederlands was. Singapore, een betwiste Engelse indringer in de Nederlandse invloedssfeer, werd voortaan Engels. In 1867 werden de Straits Settlements van de East India Company een Britse kolonie met Singapore als hoofdstad.

Geografisch gezien is Singapore Maleis gebied, zoals Malaya/Maleisië ten Noorden, Sumatra ten Westen en ten Zuiden, Borneo en Brunei ten Oosten. Door immigratie waren en zijn de Chinezen er met 75% echter de dominerende groep, gevolgd door de Maleiers met 15%, de Indiërs (van Sikh tot Tamil) en dan de blanken. Die vier 'rassen' en hun relatieve numerieke sterkte zijn er tot vandaag.

31 augustus 1963: zelfverklaarde onafhankelijkheid

In 1946, als aanzet tot dekolonisering, maakten de Britten van het commercieel en cultureel afwijkende Singapore een afzonderlijke kolonie, los van de andere Straits Settlements. Die 'andere' werden als Federation of Malaya een onafhankelijke staat binnen het Britse Gemenebest in 1957. Singapore kreeg twee jaar later een mate van intern zelfbestuur, maar voor echte onafhankelijkheid werd een langere groeiperiode nodig geacht. Het plan was, dat in 1963 de onafhankelijke Federation of Malaya zou opgewaardeerd worden tot Federation of Malaysia, met Singapore erbij. Door het verzet van Soekarno, die zijn eigen pan-Indonesische droom bedreigd zag, liep het niet helemaal zoals voorzien. De oprichting werd uitgesteld, maar Singapore riep op de voorziene dag, 31 augustus 1963, eigenmachtig zijn onafhankelijkheid uit. Hieronder de foto, met founding father Lee Kuan Yew aan het woord.

9 augustus 1965: opgedrongen onafhankelijkheid

Op 16 september 1963 werd de Maleisische Federatie alsnog opgericht, met Singapore als 1 van de 14 geconfedereerde staten.

Hierop begon Indonesië een gewapende guerilla tegen de Federatie, die verdedigd werd door Britse, Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten. In augustus 1966 eindigde het conflict met een vredesverdrag.

Binnen de Maleisische Federatie heerste wantrouwen en waren er politieke wrijvingen tussen Singapore en de rest, en in 1964 was Singapore bij herhaling het toneel van rassenrellen tussen Maleiers (lees: moslims) en Chinezen. Er vielen 22 doden.

Op 9 augustus 1965 besliste het Maleisische parlement unaniem —alle afgevaardigden van Singapore waren afwezig— om Singapore uit de Maleisische federatie te zetten. Hiermee stond het landje, tegen zijn bedoelingen in, als onafhankelijk miniatuurstaatje op straat. Aan de leefbaarheid van een autonoom Singapore had iedereen, de politieke leiders van Singapore voorop, altijd getwijfeld. Het heeft, in tegenstelling tot Maleisië, geen grondstoffen, en had een traditie van stakingen en communistische agitatie.