De omgekeerde transfers, een mythe?

Vlaanderen ziet al vele decenniën lang een flink deel van zijn spaarcenten verdwijnen richting het armlastige Franstalië. Veel lijkt dat niet uit te halen, en van enige inspraak, laat staan erkentelijkheid, is evenmin sprake. Aan de ontvangende kant lijkt men die toestand dus normaal te vinden. Het fenomeen is zich op Europese schaal eveneens aan het installeren, en het zal nog moeten blijken of dàt even lang zal duren als de Vlaams-Waalse geldstroom. Afwachten dus of de molenwiekende Toscaanse staatsman GV ook daar zijn slag thuishaalt.

Om de nationale 'opgedrongen-solidariteit-zonder-inspraak' recht te praten wordt vaak verwezen naar de 'omgekeerde transfers' uit vroegere tijden: toen Vlaanderen aan de grond zat zou het overeind gehouden zijn door de gulheid van het welvarende Wallonië. Maar is dat wel zo? De Gentse prof. Hannes noemt die omgekeerde transfers ronduit een mythe, en baseert zich daarvoor op een gedetailleerde studie van de fiscaliteit in de periode 1832-1912.

Roularta Books, 2007

Hier enkele afgeronde cijfers voor de bestudeerde periode:

Vlaanderen: 44% van de bevolking, 44% van de belastingen

Brabant:  18% van de bevolking, 25% van de belastingen

Wallonië: 38% van de bevolking, 30% van de belastingen.

(De provincie Brabant was fiscaal blijkbaar niet op te splitsen. Haar bevolkingsaandeel heb ik maar zelf afgeleid uit het rekensommetje 100-44-38=18. De andere cijfers staan op blz. 113.)

Brabanders hebben dus te veel belastingen betaald, Walen veel te weinig. Vooral dat laatste is zeer  eigenaardig, want men verwacht toch dat een welvarend gebied verhoudingsgewijs meer in de schatkist stort dan een arm gebied, en hier is het omgekeerd.

De cijfers zijn leerzaam, maar over transfers leren ze ons niets. In het Belgisch betekent 'transfer' toch: overdracht, en dat is niet wat men in een gemeenschappelijke pot stort, maar het verschil tussen wat men daarin stort en wat men daaruit terugkrijgt. De studie van prof. Hannes zegt wel alles over het eerste, maar niets over het tweede.